Autisme is geen infectieziekte die je hebt of niet: het is meer een spectrum van kenmerken en eigenschappen, waarvan de meeste mensen er wel een paar hebben. De een is sterk gericht op ordening, de ander is wat minder sociaal. Een combinatie van zulke kenmerken, en dan in hevige vorm, heet een autismespectrumstoornis, maar ook zonder zo’n stoornis kunnen mensen autistische kenmerken hebben.

Gedragskenmerken

Autisme de ‘verzamelnaam voor gedragskenmerken die duiden op een kwetsbaarheid op de volgende gebieden: sociale interactie, communicatie, flexibiliteit in denken en handelen en het filteren en integreren van informatie.’ De meeste mensen met autisme hebben een normale tot hoge intelligentie. Naar schatting 30 % heeft een verstandelijke beperking.

Mensen met een autismespectrumstoornis hebben doorgaans beperkingen in de sociale communicatie, zoals niet op de juiste manier reageren in gesprekken, verkeerd opvatten van non- verbale communicatie of moeite met het opbouwen van bij de leeftijd passende vriendschappen. Daarnaast kunnen mensen met een autismespectrumstoornis overmatig gehecht zijn aan routines, zeer gevoelig zijn voor veranderingen in de omgeving of intens gefixeerd zijn op ongebruikelijke voorwerpen. De symptomen van mensen met een autismespectrumstoornis zijn verdeeld over een continuüm, waarbij sommigen lichte symptomen en anderen veel ernstiger symptomen vertonen. Dit spectrum stelt clinici in de gelegenheid om rekening te houden met de individuele verschillen in de symptomen en gedragingen.

DSM5

Volgens de DSM-5-criteria dienen de symptomen bij mensen met een autismespectrumstoornis vanaf de vroege kindertijd aanwezig te zijn, ook wanneer deze pas later worden herkend. Deze wijziging bevordert een vroegtijdiger classificatie van een autismespectrumstoornis, maar maakt ook mogelijk dat deze kan worden toegekend aan mensen van wie de symptomen pas worden herkend wanneer de sociale eisen zijn of haar vermogens overstijgen. Dit vormt een belangrijk verschil met de DSM-IV-criteria, die waren toegesneden op het signaleren van schoolkinderen met een aan autisme gerelateerde stoornis, maar minder geschikt waren voor jongere kinderen (Autisme Alfabet).